Amniyosentez, gebeliğin 15-20. haftaları arasında, anne karnına ince bir iğne ile girilerek bebeğin içinde bulunduğu keseden 15-20 cc amniyon sıvısı alınması işlemidir. Bu prosedür, koryon villus biyopsisi (CVS) gibi ultrason ile bebek görüntülendiği sırada bebeğe temas etmeden gerçekleştirilir. Amniyosentez, bebekte kromozom bozukluğu riskinin yüksek olduğu durumlar veya genetik hastalıkların belirlenmesi amacıyla yapılır. En yaygın nedenler arasında üçlü veya dörtlü testlerde yüksek risk, ailede Down sendromu veya diğer kromozomal bozuklukların bulunması ve detaylı ultrasonografide kromozom bozukluğunu düşündüren bulguların görülmesi yer alır.
Bebeğin Kromozom Analizi (Genetik Tanı) Nasıl Yapılır ve Güvenilirliği Nedir?
Amniyosentez ile alınan amniyon sıvısından elde edilen fetüse ait hücreler hücre kültüründe çoğaltılarak, bu hücrelerden bebekteki kromozom bölgeleri incelenir ve genetik hastalık tayini yapılır. En bilinen kromozom bozukluklarından biri Down Sendromudur. Kromozom analizi ile bebekteki kromozom yapısı genellikle %99.5 güvenilirlikle belirlenir ve genetik tanı 15-20 gün içinde elde edilir. Hızlı sonuç gereken durumlarda FISH veya QF-PCR yöntemleri ile birkaç gün içinde sonuç alınabilir. Bu yöntemlerin normal çıkıp tam kromozom analizinin farklı çıkma olasılığı çok düşüktür (2/1000’den az). Nadir durumlarda, hücre kültüründe üreme olmadığında ikinci bir girişim gerekebilir.
Amniyosentezin Riskleri Nelerdir?
Amniyosentez sonrası en yaygın komplikasyonlar enfeksiyon ve su gelmesidir. Bu iki neden, genellikle işlem sonrası gebelik kayıplarına yol açar. Ortalama gebelik kaybı oranı 1/200-300’dür. Bu oran, tecrübeli merkezlerde geçerlidir, tecrübesiz merkezlerde veya öğrenme döneminde bu oranlar 4-5 kat daha yüksek olabilir.
Amniyosentezin Dezavantajları Nelerdir?
Amniyosentezin, koryon villus biyopsisine (CVS) göre en büyük dezavantajı daha ileri gebelik haftalarında yapılmasıdır (15. haftadan sonra). CVS ise 11. gebelik haftasından itibaren yapılabilir. Bebekteki kromozom bozukluklarının çoğu henüz tedavi edilemediği için, bu durum tespit edildiğinde gebelik sonlandırılmaktadır. Amniyosentez yapılan hastalarda gebelik sonlandırma süreci, 20. haftaya kadar uzayabilir. CVS ile hızlı sonuç alındığında, gebelik 11-13 haftalıkken kürtajla sonlandırılabilir. Amniyosentez sonrası gebelik sonlandırılması ise erken doğum teknikleri kullanılarak yapılır ve bu yöntem kürtaja göre daha zordur ve anne için daha fazla risk taşır.
Amniyosentez İşlemi Zor Mudur?
Amniyosentez sırasında hissedilen ağrı, basit bir iğne enjeksiyonuna benzer. İşlem ameliyathane koşulları gerektirmez ve yaklaşık 10-15 dakika sürer. Sterilizasyon için işlem öncesi anti-bakteriyel bir sıvı ile karın cildinin temizlenmesi yeterlidir. Anestezi için ikinci bir iğne uygulamaya gerek yoktur.
Amniyosentez En Erken Hangi Gebelik Haftasında Yapılabilir?
Amniyosentez en erken 15. gebelik haftasında yapılabilir. Teknik olarak daha erken haftalarda yapılması mümkün olsa da, erken haftalarda düşük oranları %4-5’e ulaştığı için önerilmez. Rutin uygulamada, 15-20. gebelik haftaları arasında yapılmaktadır.
Amniyosentez İkiz Gebeliklerde de Yapılabilir mi?
Amniyosentez, ikiz veya üçüz gibi çoğul gebeliklerde de uygulanabilir.
Amniyosentez Randevusuna Gelmeden Önce Ne Yapmalıyım?
Amniyosentez öncesi özel bir hazırlık gerekmez. Ancak kan grubunuzu ve Hepatit B taşıyıcılık durumunuzu bilmelisiniz. Kan uyuşmazlığı olan çiftlerde, işlem sonrası 72 saat içinde anne adayına Anti-D immünoglobulin (Rhogam) uygulanması önerilir.